خربزه، میوه ای پاییزه که مراحل کشت زیر پلاستیکی آن با استفاده از نایلون مالچ کشاورزی، بعد از آماده سازی زمین و خاک در فصل بهار انجام میشود. در کشور ما ایران نیز، استان خراسان رکورد بیشترین میزان تولید خربزه را در دست دارد. برای کشت محصولی مانند خربزه به 2 طریق میتوان عمل کرد. کشت زیرپلاستیکی که معمولا با کمک سیستم آبیاری قطره ای انجام میشود و کشت تونلی. در ادامه به شرح کامل هر دو روش خواهیم پرداخت. لطفا تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
1. کشت زیر پلاستیکی خربزه چگونه انجام میشود؟
در اواخر اسفند یا اوایل بهار مراحل کشت خربزه آغاز میشود. بدین صورت که ابتدا بذر محصول در دل زمین کاشته و سپس به کمک ماشین های نایلون کشی مخصوص، نایلون کشاورزی شفاف به روی بذرها کشیده میشود. پس از گذشت چند روز به محض جوانه زدن دانه ها، باید نایلون اطراف گیاهچه با تیغ بریده و برداشته شود تا جوانه ها فضای کافی برای بیرون آمدن از خاک را داشته باشند و بوته با قرار گرفتن در معرض هوای آزاد بتواند به رشد خود ادامه دهد. کشت زیر پلاستیکی خربزه این امکان را به کشاورزان میدهد که با ارتقا سرعت در روند باردهی، تاریخ برداشت محصول را نیز جلوتر بیندازند. ضمن اینکه این روش کشاورز و باغدار را از دردسرهایی چون علف هرز، سم زدایی، آفت زدگی محصول، فرسایش خاک، آسیب های احتمالی ناشی از وزش باد، آسیب به ریشه و … دور نگه میدارد. به طور معمول استفاده از نایلون شفاف برای کشت محصولات خارج از فصل مورد استفاده قرار میگیرد. این پلاستیک ها به گرم نگه داشتن خاک کمک کرده و باعث جوانه زنی و رشد بذر میشوند. گفتنی است در روش کشت زیرپلاستیک خربزه معمولا ابتدا نوار آبیاری قطره ای را نصب میکنند.
حتما بخوانید: نایلون آبیاری قطره ای چیست؟
2. کشت تونلی خربزه به چه صورت است؟
در روش کشت با پلاستیک تونلی، نایلون مالچ روی سازه های نیم دایره ای شکل و حلقوی به صورت تونل قرار داده میشود. ثابت شده که این نایلون ها میتوانند دمای هوا را تا 10 درجه بالاتر ببرند که همین عامل جوانه زنی و برداشت سریعتر محصول میشود. مزیت کشت تونلی خربزه این است که بذر یا نشاء نه تنها تحت تاثیر وزش باد جابجا نمیشوند بلکه از آسیب هایی مانند باران و برف هم به دورند. در این روش باید دقت داشته باشید ارتفاع تونل به حدی باشد که نایلون با گیاه تماسی پیدا نکند زیرا منجر به سوختگی برگ میشود، در نهایت با مساعد شدن هوا میتوانید پوشش نایلونی را بردارید.
بررسی مزایا و معایب کشت خربزه با مالچ پلاستیکی
مزایا:
- جوانی زنی سریع تر
- برداشت زودتر از موعد
- سوددهی بیشتر برای کشاورز
- کمک به نیروی انسانی کمتر
- انجام فرآیند عملیاتی کمتر (سم زدایی، آبیاری و …)
- جلوگیری از رشد علف هرز
- بالا رفتن دمای خاک برای تسریع در روند رشد بذر
حتما بخوانید: آموزش روش کاشت هندوانه تخمی
معایب:
یکی از مهم ترین معایب روش کشت خربزه و بطور کلی استفاده از مالچ پلاستیکی برای کاشت محصولات، کاهش حاصلخیزی خاک به مرور زمان است. اگرچه تاثیر پلی اتیلن در کشاورزی همواره مفید بوده اما نفوذ مواد پلاستیکی به دورن خاک و ترکیب آن با مواد شیمیایی موجود، موجب از بین رفتن چسبندگی خاک و نابودی گونه های گیاهی میشود. این نایلون ها با محبوس کردن دما شرایط را برای رشد گیاهان فراهم میکنند اما همین باعث از بین رفتن میکروارگانیسم های مفید خاک میشود. یکی دیگر از معایب این روش رها شدن نایلون های مالچ در طبیعت پس از اتمام طول عمر آنها و تعویض شان میباشد که همین امر آسیب های زیست محیطی فراوانی را به وجود خواهد آورد.
حتما بخوانید: روش کاشت گوجه فرنگی در زمین کشاورزی
جمع بندی:
کاشت، داشت و برداشت خربزه در ایران به صورت سنتی بوده اما کشاورزان در برخی مناطق برای زودرس کردن محصول و افزایش درآمد اقدام به کاشت خربـزه زیر پلاستیک نموده اند که با این روش تاریخ کشت را یک تا یک ماه و نیم جلو کشیده و محصول را زودرس مـی نماینـد. کاهش تنوع زیستی و عدم آشنایی کشاورزان با انواع روش های کشت از جمله مهمترین مشکلات زیست محیطی و وابستگی نظام کشاورزی رایج به سموم شیمیایی می باشد. با اجرای کشت زیر پلاستیکی می توان آفات و بیماری ها را به طور قابل ملاحظه ای کنترل کرد. روش کشت زیر پلاستیکی خربزه با نایلون صیفی جات به دلیل مهیا کردن بستر مناسب، کاهش قابل ملاحظه میزان مصرف سـموم شـیمیایی نسبت به کشت های مرسوم را در پی دارد که به موجب آن بهبود سلامت غـذایی و ایجـاد بسـتری مناسـب جهت تولید محصول ارگانیک را به ارمغان می آورد. این در حالیست که افزایش عملکرد و راندمان آب و کاهش هزینه های سموم از مزایای دیگر این روش می باشد.
سوالات متداول:
خربزه به خاکی حاصلخیز، نگهدارنده رطوبت و با زهکشی خوب نیاز دارد. سه تا چهار هفته قبل از کاشت، زمین را با حذف علف های هرز و ترکیب دو تا سطل مواد آلی و کود عمومی در هر متر مربع آماده کنید. به طور کلی تا 2 هفته قبل از شروع بهار در منطقه، خاک باید برای کاشت خربزه آماده باشد. از کمپوست و کود استفاده کنید. برای سرعت بخشیدن به گرم شدن خاک و داشتن زهکشی مناسب، بسترهایی با ارتفاع 15 تا 20 سانت ایجاد کنید. بذرها را در عمق کمتر از 2 سانتی زمین بکارید. میتوانید در هر حفره ایجاد شده روی نایلون، 2 یا 3 بذر را بکارید.
خربزه ها برای رشد و بزرگ شدن به فضایی حدود 91 تا 110 سانتی متر از هم فاصله نیاز دارند. میتوانید برای صرفه جویی در فضا، خربزه ها را با فاصله 30 سانتی از هم در پایه یک داربست بکارید.
بوته های خربزه کل چرخه زندگی خود را در یک فصل کامل می کنند و سپس در اولین یخبندان از بین می روند.
5 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
کدوم روش برای کشت خربزه مناسبتره؟
بسته به فضا و امکاناتی داره که زمین کشاورزی شما در اختیار داره
برای همه صیفی جات، مثل خربزه میشه کشت زیرنایلونی انجام داد؟
بله
وای خربزه اینجوری کاشته میشه …. خیلی میوه خوشمزه ایه